Download 500 câu hỏi giải đáp y học

Lớn nhanh nhất ở tuổi nào?

Bạn có bao giờ tự hỏi, từ nhỏ đến khi trưởng thành, cơ thể phát triển nhanh nhất về chiều cao vào lúc nào? Mặc dù chưa có thống kê lớn nào ở nước ta về vấn đề này, một nghiên cứu gần đây của Nhật Bản cho thấy ở con gái 8 tuổi và con trai 11 tuổi có bước ngoặt về phát triển chiều cao. Đến 15 tuổi (gái) hoặc 17 tuổi (trai), tốc độ tăng chiều cao giảm xuống, mỗi năm chỉ cao thêm chưa đầy 1 cm. Các em có thể tham khảo thông tin này để có một chế độ ăn uống và rèn luyện thể lực phù hợp trong giai đoạn quan trọng này.

Đi tiểu ra máu sau chấn thương vùng lưng

Một câu hỏi từ bạn 42 tuổi: Cách đây chừng 10 năm, bạn chơi xà ngang và ngã mạnh làm lưng va chạm mạnh với đất. Đêm đó, bạn đi tiểu thấy đỏ như máu, nhưng từ hôm sau đã nhạt dần và không cần uống thuốc gì. Hai năm gần đây, bạn thường đau lưng và thỉnh thoảng thấy nước tiểu có màu đỏ nhạt, vài ba ngày sau thì mọi thứ trở lại bình thường. Tuy vậy, bạn vẫn khỏe và có thể làm việc như bình thường.

Cách đây mười năm, sau khi lưng va chạm với đất, bạn đã bị chấn thương thận, gây ra hiện tượng tiểu tiện ra máu. May mắn là sau đó không có vấn đề gì nghiêm trọng. Tuy nhiên, sau chấn thương thận, có nguy cơ canxi trong nước tiểu đọng lại trên vết sẹo của thận và hình thành sỏi thận. Quá trình này có thể diễn ra chậm hay nhanh, yên tĩnh hoặc đau đớn, tùy thuộc vào từng trường hợp. Việc đi tiểu ra máu cách đây hai năm của bạn là tín hiệu cảnh báo đầu tiên. Vì vậy, bạn cần chụp X-quang vùng lưng để xác định tình hình. Ngoài ra, bạn cũng nên sử dụng thuốc dân gian và uống nhiều nước để hạn chế việc sinh sỏi. Tránh lao động nặng và những động tác mạnh có thể gây tiểu ra máu do sỏi cọ xát lên nhu mô thận.

Vài vị thuốc dân gian chữa sỏi thận

Một câu hỏi từ bạn: Bố của bạn bị sỏi thận hai bên. Bạn đã đưa bố đi tán sỏi tại Viện quân y 108, nhưng do thiếu tiền nên chỉ tán được sỏi thận phải, còn viên sỏi 1 cm ở thận trái vẫn nguyên. Bạn muốn biết có loại thuốc nào làm sỏi ra mà không cần tán không?

Bạn có thể cho bố uống Kim tiền thảo, sản phẩm của Xí nghiệp Dược phẩm Trung ương 26. Nếu bạn thấy đau quặn thận, đau mạnh, hãy mừng, bởi đó là biểu hiện viên sỏi đã nhỏ bớt và rơi xuống niệu quản. Khi đó, bố bạn cần uống nhiều nước và chạy tại chỗ để giúp sỏi tụt nhanh xuống bàng quang trước khi đái ra.

Bên cạnh đó, bạn có thể dùng một trong hai cách sau đây theo kinh nghiệm dân gian:

• Quả chuối hột: Rang khô và nghiền thành bột, mỗi ngày uống 3 lần, mỗi lần 15g.
• Quả dứa: Bỏ phần thịt và để hình thành cọng, rồi nung qua lửa. Lấy ra và uống nước. Uống một quả sau mỗi 1-2 ngày, khoảng 5 lần.

Ngoài ra, bạn cũng nên tham khảo mục 424 về chế độ ăn uống.

Được chẩn đoán sỏi thận cách đây 3 năm

Bạn cho biết khi bạn 17 tuổi, bác sĩ đã chụp siêu âm và kết luận bạn bị sỏi thận. Hiện tại, bạn đã 20 tuổi, bệnh tình có giảm hơn chút ít, bạn vẫn thường đi tiểu, nhưng nước tiểu ít và có màu đỏ. Bạn muốn nhận được lời khuyên.

Trước hết, bạn nên đến khoa tiết niệu của bệnh viện để:

• Xin xét nghiệm nước tiểu: Nếu trong nước tiểu có hồng cầu, có khả năng bạn vẫn còn sỏi.
• Xin chụp X-quang toàn bộ vùng bụng để xem có sỏi và chúng ở phía nào. Bạn cần được thụt tháo trước khi chụp X-quang để loại bỏ hết phân có thể đánh lừa bác sĩ. Hiện tại, siêu âm đã không đủ để phát hiện sỏi nhỏ hoặc sỏi trộn lẫn với phân.
• Nếu có sỏi và cần thiết, bạn sẽ được chụp thận thuốc (UIV) để đánh giá chức năng thận và tình hình của đài bể thận để quyết định liệu cần xử lý sớm hay không.

Nếu bạn chưa có điều kiện để đi khám hoặc nghi ngờ vẫn còn sỏi thận, bạn có thể sử dụng thuốc nam và uống các loại nước như đã nêu trong mục 426 và mục 424.

Sỏi thận khi nào phải mổ?

Bạn gần 40 tuổi và vẫn khỏe mạnh. Gần đây, do đau ở lưng, bạn đã đi chụp X-quang và tình cờ phát hiện một viên sỏi kích thước nhỏ ở bể thận phải. Bạn muốn biết liệu bạn có cần phải mổ để lấy viên sỏi ra không.

Viên sỏi này đã có từ lâu nhưng diễn biến âm thầm nên bị bỏ qua. Điều đáng sợ nhất là nếu viên sỏi này nhỏ bằng đầu đũa và lọt xuống niệu quản, nó sẽ gây tắc nước tiểu và đau dữ dội (cơn đau thận). Nếu nó mắc lại tại niệu quản, nó có thể gây giãn thận. Khi viên sỏi lớn dần như hiện tại, nguy cơ trên không còn, vì nó đã lớn hơn đường niệu quản rất nhiều.

Viên sỏi này có thể sẽ lớn thêm, nhưng không thể tiên lượng được là nhanh hay chậm. Viên sỏi cũng có thể gây chảy máu và viêm nhiễm đường tiết niệu. Vì vậy, bạn cần chụp X-quang toàn bộ đường tiết niệu để xác định tình hình. Trong khi chờ đợi, bạn nên tránh vận động nhiều và uống nhiều nước để hạn chế việc sỏi cũ lớn thêm và sỏi mới hình thành. Bạn cũng có thể sử dụng một số Vị thuốc nam dễ kiếm (xem mục 426).

Phì đại và sỏi tuyến tiền liệt

Bạn 78 tuổi và vừa đi siêu âm, kết quả cho thấy bạn bị phì đại tuyến tiền liệt và còn sỏi. Hiện tại, bạn vẫn đi tiểu bình thường và không gặp rắc rối gì. Bạn muốn biết liệu bạn có cần phải mổ hay không.

Phì đại tuyến tiền liệt chỉ cần được xử trí ngoại khoa khi nó gây trở ngại lưu thông nước tiểu và không thể chữa trị bằng phương pháp nội khoa. Trong trường hợp của bạn, không có gì đáng lo ngại. Sỏi tuyến tiền liệt thường là nhiều viên ở cạnh nhau, khác biệt hoàn toàn so với sỏi thận, sỏi niệu quản hay bàng quang vì không gây tác động tiêu cực đến bộ máy tiết niệu. Bạn có thể dùng thêm Theravit, mỗi ngày uống 1-2 viên, vì chứa selen – chất có tác dụng bảo vệ tuyến tiền liệt.

Nếu gặp rắc rối, bạn có thể dùng Prostatil-Dausse, mỗi ngày uống 2 ống trong ba tuần hoặc nhiều đợt khác nếu cần.

Cần lưu ý rằng, để trị viêm nhiễm đường tiết niệu nói chung và bàng quang nói riêng (thường xảy ra ở người có u tuyến tiền liệt), bạn có thể uống Mictasol bleu, mỗi ngày 1-2 viên vào các bữa ăn. Tuy nhiên, bạn không được sử dụng Mictasol bleu nếu bạn bị suy thận.

Không tinh hoàn sao vẫn có con?

Trong một câu hỏi, bạn cho biết rằng giải đáp y học nói rằng nếu tinh hoàn không ở vị trí thích hợp, khẩu vị sẽ trở nên vô sinh. Tuy nhiên, trong xóm bạn có một người đàn ông sinh ra mà không có tinh hoàn nhưng vẫn có con. Bạn muốn biết lý do và tác động của điều này đối với sức khỏe và hạnh phúc của người đàn ông đó.

Nếu tinh hoàn không nằm trong bìu nhưng vẫn thập thò qua lỗ bẹn (nghĩa là vẫn có thể “ra hóng mát” bên ngoài ổ bụng), và chúng phát triển được bình thường, người đó vẫn có thể sinh con. Tuy nhiên, nếu cả hai tinh hoàn nằm sâu trong ổ bụng và bị xơ hóa, gây vô sinh. Trong trường hợp này, người đó sẽ không thể là cha sinh học của đứa bé.

Việc tinh hoàn không nằm ở vị trí thích hợp có thể gây ung thư tinh hoàn. Để tránh điều này, bạn cần giúp người đó hiểu vấn đề và khuyến khích đi khám để cần mổ cắt bỏ một hoặc cả hai tinh hoàn nếu chúng vẫn ở sâu trong ổ bụng.

Sa dạ con

Bạn cho biết mẹ bạn đã hơn 50 tuổi và mỗi lần đi tiểu, bạn thấy một cục gì thò ra ngoài cửa mình. Bạn lo lắng và muốn biết đó là bệnh gì và liệu có phải ung thư không.

Đừng lo lắng, mẹ bạn bị sa dạ con và cục đó chính là cổ tử cung. Chắc chắn không phải ung thư. Nếu mẹ bạn không gặp vấn đề nghiêm trọng, chỉ cần giữ vệ sinh tốt và tránh vận động hoặc mang vác để không làm cho bệnh nặng thêm. Nếu móc xuống quá thấp, có nguy cơ nhiễm khuẩn, bạn nên chỉ định phẫu thuật treo hoặc cắt dạ con. Tốt nhất là mẹ bạn nên đến một cơ sở phụ sản để được khám và xử trí thích hợp. Nếu phải mổ, đừng lo, thời gian phục hồi sau mổ không lâu.

Tử cung nhi tính

Bạn cho biết bạn có một cháu gái hơn 20 tuổi. Khi cháu 18 tuổi, cháu có kinh lần đầu tiên, nhưng sau đó không còn kinh nữa và không mọc lông nách hoặc lông mu. Gần đây, cháu đã được chẩn đoán là tử cung nhi tính và được uống thuốc để tạo kinh. Bạn muốn hiểu rõ về hiện tượng này và ảnh hưởng của nó đến sức khỏe và hạnh phúc của cháu sau này.

Sau tuổi dậy thì, buồng trứng sẽ tiết ra hoóc môn nữ và hình thành chu kỳ kinh nguyệt hàng tháng cùng với hiện tượng phóng noãn để chờ thụ tinh. Tuy nhiên, khi buồng trứng hoặc tuyến yên (nằm ngay dưới não) gặp vấn đề, không có chu kỳ kinh và đương nhiên không thể thụ tinh. Các bộ phận sinh dục cũng không phát triển đầy đủ (dạ con nhỏ như của trẻ em, không mọc lông mu…). Trong trường hợp này, cần sử dụng thuốc tái tạo kinh nhân tạo, nhưng không có hiện tượng phóng noãn. Bạn cần tiếp tục sử dụng thuốc liên tục, không được ngừng, để cháu cảm thấy thoải mái và có hy vọng.

Hiện tại, chưa có thuốc chữa trị “tử cung nhi tính”. Mặc dù vậy, kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm đã được sử dụng rộng rãi cho những người đang trong độ tuổi sinh sản và đã thành công đối với một phụ nữ trên 62 tuổi, mở ra hi vọng cho những người đã mãn kinh mà chưa có con. Đầu năm 1999, Ý đã công bố một phương pháp mới để điều trị vô sinh nam giới do “tinh hoàn nhi tính”, và đã có 5 cháu khỏe mạnh được sinh ra. Vì vậy, chúng ta có thể hy vọng vào hạnh phúc trong tương lai của cháu.